Actie 5: inzetten op peilgestuurde drainage

Thema 1: Watertekort

De landbouwsector is een belangrijke speler in de open ruimte. Binnen het stroomgebied van de Dommel kan de landbouw een actieve rol spelen in een duurzaam waterbeheer. Bovendien ligt een aanzienlijk deel van het landbouwareaal in beekvalleien, omdat de grond daar van oudsher vruchtbaarder is.

In kwelgebieden waar landbouwers actief zijn, zijn veel percelen gedraineerd om landbouwactiviteiten te vergemakkelijken. Een snelle waterafvoer kan echter leiden tot wateroverlast stroomafwaarts of tot verdroging in de zomerperiode. De klimaatverandering maakt de bestaande problemen rond wateroverlast en verdroging nog erger.

Productievere landbouw

De zandige bodems in Noord-Limburg houden weinig water vast en zijn extra droogtegevoelig. Daardoor spoelen nutriënten snel uit. Het tegengaan van onnodige afwatering, bijvoorbeeld met een peilgestuurde drainage of met stuwtjes, verbetert zowel de waterkwaliteit als de landbouwproductiviteit. Bovendien wordt het natuurlijke waterbergende vermogen van de bodem op die manier ook weer benut. Op langere termijn kunnen zulke maatregelen ook op grotere schaal het grondwaterpeil verhogen. Daarbij worden zichtbare maatschappelijke winsten geboekt. Als het gemiddelde grondwaterpeil in een landbouwgebied stijgt, zal die stijging zich ook doorzetten in nabijgelegen natuurgebieden. Dat is goed voor de natuur en het verlaagt het risico op wateroverlast in stroomafwaarts gelegen woonkernen. Meer info over het systeem op: www.boerennatuur.be/peilgestuurde-drainage-en- subirrigatie/

Engagement

Het LEADER-project ‘Van landbouw tot waterbouw’ wil de droogteproblematiek van de afgelopen jaren aanpakken. Het project steunt op kennis uit voorgaande waterbeheerprojecten en zet sterk in op een gebiedsgerichte benadering van waterbeheermaatregelen binnen specifieke zones. Binnen die zones werken de partners samen om tot een gunstigere toestand van het grondwaterniveau te komen. De nadruk ligt op een omschakeling van klassieke naar peilgestuurde drainage. Het project zal niet alleen landbouwers concreet ondersteunen bij hun terreinrealisaties, maar beoogt ook de opmaak van een handleiding rond peilgestuurde drainage, een bundeling van beleidsaanbevelingen en verdere kennisopbouw. Meer info: www.boerennatuur.be/van- landbouw-tot-waterbouw.

Boerennatuur Vlaanderen is de promotor van het project. Copromotoren zijn de Bodemkundige Dienst van Vlaanderen en het Innovatiesteunpunt. De overige projectpartners zijn Boerenbond, watering De Dommelvallei, watering Het Grootbroek, watering De Vreenebeek, het Proef- en Vormingscentrum voor de Landbouw (PVL), de steden en gemeenten Peer, Pelt, Hamont- Achel en Bocholt en de lokale landbouwers.

Het LEADER-traject loopt van 1 november 2018 tot 30 juni 2022. Via de bijkomende investeringskanalen ‘Proeftuinen Droogte’ en ‘Water+Land+Schap’ worden ook nadien nog realisaties uitgevoerd.