Actie 31: vrijwillige beheerovereenkomsten sluiten op landbouwpercelen

Thema 3: Waterkwaliteit

Landbouwers zijn belangrijke actoren in en rond de Dommelvallei. Om het watersysteem in de regio duurzaam te herstellen en de biodiversiteit te verbeteren is het dan ook belangrijk om hen stimulerende maatregelen aan te bieden. Via beheerovereenkomsten kunnen landbouwers een vergoeding krijgen als ze gunstige maatregelen nemen voor bepaalde doelsoorten, zoals de beekprik, de grutto of de grauwe kiekendief.

Een gunstige maatregel is bijvoorbeeld een aangepast graslandbeheer in de randen langs een waterloop. Zo’n aangepast beheer kan de botanische waarde
en de habitat van bedreigde soorten herstellen. Perceelranden langs een waterloop hebben ook een bufferende functie: ze beschermen de waterloop tegen vervuiling door meststoffen en bestrijdingsmiddelen en tegen oeverbeschadiging. Voor weidevogels is een voldoende hoog waterpeil dan weer een kritische succesfactor voor hun broedsucces.

Beheerovereenkomsten

Een beheerovereenkomst is een vrijwillige vijfjarige overeenkomst van een landbouwer met de Vlaamse Landmaatschappij (VLM). Ze streeft naar aangepaste beheervoorwaarden om zo meer natuur en biodiversiteit in landbouwgebieden te (her)introduceren. In ruil voor de inspanningen en het inkomstenverlies ontvangt de landbouwer een jaarlijkse vergoeding. De beheermaatregelen kunnen gelden voor een perceelsrand, voor een deel van een perceel of voor een volledig perceel. Meer informatie vind je op de website van de VLM: www.vlm.be/nl/ themas/beheerovereenkomsten.

De beheerovereenkomsten van de VLM kaderen in het Europese landbouwbeleid. Op 1 januari 2021 moest normaal het nieuwe Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) van kracht worden, maar dat proces liep vertraging op. Daarom heeft de Europese Unie overgangsmaatregelen genomen voor 2021 en 2022. Naast de beheerovereenkomsten zijn er voor de overgangsperiode ook vijf pre-ecoregelingen goedgekeurd (zie de website Landbouw en Visserij: https://lv.vlaanderen.be/nl/beleid/landbouwbeleid- eu/gemeenschappelijk-landbouwbeleid-glb/ overgangsmaatregelen-glb-2021-2022).

In 2022 wordt de goedkeuring van het nieuwe GLB voor 2023-2027 verwacht. Dat betekent dat er vanaf dan beheerovereenkomsten en ecoregelingen gesloten kunnen worden volgens de nieuwe beheervoorwaar- den, met startdatum 2023. Zodra de nieuwe modalitei- ten bekend zijn, worden ze gecommuniceerd naar de landbouwers in het afstroomgebied.

Engagement

De VLM engageert zich om beheerovereenkomsten te blijven inzetten in het Dommelgebied, zowel in de overgangsperiode als tijdens de looptijd van het nieuwe GLB (2023-2027). Dat gebeurt in samenspraak met de partners van dit riviercontract. De inhoudelijke contouren van de nieuwe wetgeving moeten nog worden goedgekeurd, maar de focus zal sterk liggen op het versterken van de beheergebieden om zo bepaalde soorten te beschermen. Het gaat onder meer om beschermde vissoorten, weidevogels, de grauwe kiekendief, de grauwe klauwier ... Ook de knoflookpad is een aandachtsoort voor beheerovereenkomsten in het Dommelgebied.

De nieuwe beheerovereenkomsten zullen vooral bedoeld zijn voor het zuidelijke deel van het afstroomgebied van de Dommel, meer bepaald Peer en Hechtel-Eksel. Ook het meest noordelijke deel van Pelt komt in aanmerking. Het precieze werkgebied zal verder besproken worden in specifieke werkgroepen.