Wateroverlast of droogte. Wat kan de overheid doen?

Om de wateroverlast aan te pakken stellen we vanuit het Departement Landbouw en Visserij voor om eerder het bestaand wachtbekken Dommel in Overpelt uit te diepen i.p.v. landbouwgrond te gaan innemen voor extra waterberging. Dit vanuit het principe van zuinig ruimtegebruik en om vruchtbare landbouwgrond te vrijwaren voor beroepslandbouwers.

In analogie met EPC.

In Tsjechië heeft elk dorp een vijver met schommelde waterstand. Hier mee kan men de stortbuien van wateroverlast opvangen maar eerst zou het water zuiver moeten zijn. Geen afvalwater in de grachten, nefast voor het waterleven. In plaats van de grachten dicht te gooien, vroeger waren er veel meer grachten en sloten overal! Maar er moet wel water in de grachten blijven zomer en winter en geen 2 meter diep. En meanderen als een natuurlijke rivier!

De Holvenseweg in Pelt is een goed voorbeeld waar plaatselijk op plaatsen waar de lintbebouwing nog niet aaneengesloten is. Daar wordt de riolering van de weg in de lager gelegen gracht afgevoerd. Dit kan men bijvoorbeeld ook toepassen op de Lindelsebaan in Pelt ter hoogte van de Weyerstraat (in weide), ter hooge van de "Fiat" garage in de weide er tegenover etc. Ter hoogte van de Lindelsebaan 144 heeft men nog open zicht (extra voordeel als men niet alle bouwplaatsen zou benutten). Daar zou men in samenspraak met de boer water af kunnen voeren in een verzinkput. Op de Astridlaan in Pelt zijn er ook mogelijkheden.

Verwijderen of aanpassen van bestaande sectievernauwingen in de waterloop die bij hoogwater opstuwen om zo de doorvoercapaciteit te verhogen in overstromingsgevoelig bebouwd gebied (stroomafwaarts wachtbekken). Te onderzoeken locaties: stuw Slagmolen; bestaande bruggen en oevers thv WICO-campus, bruggen t.h.v. wegen, oevers en bedding omgeving Kerkplein, stroomafwaarts Pastorijstraat, stroomafwaarts Leopoldlaan, ...

A.d.h.v. modelscenario's mogelijkheden en effectiviteit bijkomende buffercapaciteit evalueren. Locaties die kunnen worden doorgerekend: uitgraving binnen bestaand wachtbekken Dommel; (nood)buffering SO Breugelweg; (nood)buffering SO Ekselsebaan; natuurlijke buffering Heesakker, hermeandering Dommel thv Hoksent.

Uitvoeringsproject(en) mits positieve evaluatie van het doorgerekende modelscenario: uitgravingen binnen bestaand wachtbekken Dommel.

Uitvoeringsproject mits gunstige evaluatie doorgerekend modelscenario: noodbuffering stroomopwaarts Breugelweg.

Uitvoeringsproject mits gunstige evaluatie van het doorgerekende modelscenario: noodbuffering stroomopwaarts Ekselsebaan.

In het natuurgebied kunnen we door hermeandering en andere vormen van structuurherstel het natuurlijk waterbergend vermogen van de vallei herstellen, grondwaterpeilen verhogen en de actuele veendegradatie verminderen

Door een aangepast beheer van de Dommel o.b.v. afgesproken peilen i.p.v. standaardbeheer kunnen we in droge periodes de afvoer van het water vertragen en de waterschaarste in de waterloop verminderen

De beken worden veel te drastisch geruimd. Ipv de vegetatie te maaien op 10 à 15 cm hoogte, wordt de begroeiing met wortel en al uitgegraven. De beken worden uitgediept, uitgehold, steeds dieper gemaakt. Hierdoor stroomt het water sneller weg. We moeten streven naar meer natuurlijke beken met bodemvegetatie en een goede biodiversiteit. Zeker in natuurgebieden, daar hoeft niet geruimd te worden. Men moet het ruimingsafval ook afvoeren en niet op de dijk of in het aangrenzend perceel dumpen.

Er moet een brede beschermingsstrook komen aan beide zijden langs de beek van bron tot monding. Breedte van deze strook: 25 à 50 m (?), afhankelijk van de mogelijkheid ter plaatse. Ter bescherming van de biodiversiteit mag in deze strook niet gemest worden of pesticiden gespoten. Deze zone kan ook dienen als overstromingsgebied en infiltratiegebied.

Het beeld dat de meeste mensen hebben van een beek is dat van een afvoerkanaal. Recht, diep, zonder begroeiing. Zoveel mogelijk en zo snel mogelijk water afvoeren. Als er begroeiing komt in de beek, vragen ze de Watering of gemeente om dit zo snel mogelijk te ruimen, want 'het water kan niet weg!' Een sensibiliseringscampagne is nodig, om aan de bevolking uit te leggen hoe een natuurlijke en gezonde beek eruit ziet en dat die helpt bij droogteproblemen en water buffert om overstromingen te voorkomen. Ook op het belang van de biodiversiteit moet nadruk gelegd worden.

Bij hevige regenval treedt de Eindergatloop ter hoogte van de Fabrieksstraat in Lommel uit zijn oevers en zet de tuinen van de aangelanden onder water. Het feit dat net stroomafwaarts van deze woonwijk de Eindergatloop ingebuisd is, heeft hier vermoedelijk veel mee te maken. Indien deze bottleneck wordt weggewerkt en de Eindergatloop ook hier ruimte krijgt, zal meer water kunnen gebufferd worden en het overstromingsrisico in de Fabrieksstraat dalen.

Met het oog op de bescherming van de belangen van het watersysteem (signaalgebieden) Vnl. art. 5.6.8 en 5.6.9 VCRO. De Hoevenderloop in Pelt wordt volgens een boek van dr. Molemans al in 1635 beschreven. Ook gegevens over de weide die tegen/door de weide loopt. De Weyer en Hoevenderloop staan ook op de Ferrariskaart. De weide is altijd een natuurlijk overstromingsgebied geweest. Ook in onze jeugd. Ondanks de het lage grondwaterstand stond er recent weer veel water in de gracht en op de weide. Het voorstel is om deze weide, die in het gewestplan als woongebied aangeduid was, in de oude functie te herstellen. De Vlaamse regering heeft procedures om deze gronden te erkennen en een "planschade" te betalen. Verder zijn er nog vele andere historische natuurlijke lage punten dicht bij beken die mogelijk ook gepland staan als woongebied. Die kan men op dezelfde manier behandelen, ook al zijn de oppervlakken relatief klein. Het spreidt wel de opvang van regenwater en het grondwaterpeil wordt terug op een natuurlijke manier aangevuld. De boer kan zijn weide gewoon blijven gebruiken tijdens lente/zomer.

Overstorten brengen bij hevige regenval een massa water naar de waterloop. Dit extra water vermeerdert de wateroverlast en dit met vervuild water. Recente structuurverbetering in de Dommel kunnen pas echt resultaat opleveren met zuiver water.